Quest 1 - Globalisering

Voor Quest-1 moeten ik en mijn leergroepje ons verdiepen in relevante trends voor het onderwijs. We maken uiteindelijk een keuze voor de trends en drijvende krachten waarop we ons gedurende dit LA gaan richten. De trend die ik deze week bekeken heb, was die van globalisering.

Globalisering

Globalisering is een proces van wereldwijde interactie tussen mensen, bedrijven, regeringen en culturen. Het NCDO (centrum voor mondiaal burgerschap) noemt globalisering de toename van de internationale relaties op het gebied van kapitaal, mensen, goederen, ideeën en culturen. Volgens het OECD rapport Trends Shaping Education brengt globalisatie mensen overal ter wereld samen en delen zij daardoor hun cultuur, ideeën, vaardigheden en goederen.

Globalisering houdt in dat grenzen wereldwijd verdwijnen. Afstanden worden relatief korter. Mensen zijn deel uit gaan maken van een samenhangend wereldsysteem.

Jan van der Hoek heeft over globalisering een trendanalyse gemaakt, waarin hij schrijft dat in de (nabije) toekomst grenzen en handelsrestricties verdwijnen. Volgens hem heeft globalisering invloed op de economie, maar zeker ook op cultureel en maatschappelijk vlak. Westerse en niet-westerse culturen gaan door elkaar heen lopen. Kennis wordt het belangrijkste exportproduct van Nederland.






Globalisering anno 2015
 

Drijvende krachten zijn de informatie- en communicatietechnologie, investeringen en internationale handel. Dit zijn krachten die in de laatste 50 jaar een grote ontwikkeling hebben doorgemaakt en die invloed hebben op al het leven op aarde. Deze krachten zorgen ervoor dat mensen direct met elkaar in contact staan. Een andere drijvende kracht is het beschermen van het eigen territorium van mensen door henzelf. Veel mensen hebben het gevoel dat hun privacy steeds meer verdwijnt. Reacties zijn dan het verwijderen van hun sociale media accounts, aandacht voor offline leven en in de letterlijke zin het sluiten van grenzen. Dat gebeurt op landelijke niveaus, maar ook op lokale.

Globalisering zorgt voor een nieuwe wereld. Volgens het NCDO moeten mensen besef hebben van mondiale patronen van uitwisseling, van onderlinge afhankelijkheid tussen mensen en van de complexiteit van  al die verschillende relaties en machtsverhoudingen die het gevolg zijn van die globalisering. Om wereldburger te worden moeten mensen inzicht hebben in globaliseringsprocessen en kennis van de historische processen die geleid hebben tot globalisering.

In het onderwijs moet daarop ingespeeld worden door de focus niet te leggen op Nederland, maar mondiaal.

Docenten moeten vaardigheden hebben die op dit moment nog niet zo belangrijk lijken. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om creativiteit, innovatie, samenwerken, onderzoek, reflectie en blijvend investeren in de eigen professionaliteit.
Doordat het belangrijkste exportproduct van Nederland kennis is, moeten scholen zich op kennisontwikkeling richten. Dat moeten zij doen door middel van het stimuleren van de ontwikkeling van de 21st Century Skills.
Daarnaast is het belangrijk dat de lessen op school zich niet richten op Nederland, maar juist op de wereld als geheel. De focus ligt op school op het vermogen om nieuwe kennis te ontwikkelen. Een leven lang leren is bij iedereen bekend. Dit houdt in dat de school niet wordt afgesloten met een diploma, maar met een startkwalificatie. Iedereen zal zich moeten blijven ontwikkelen en blijven leren. Scholen moeten stimuleren om te blijven leren. Ben Verwaayen geeft aan dat scholen mensen het vertrouwen, vermogen en de ambitie moet meegeven om te leven in een mondiale wereld.

Het aanleren van deze lerende houding begint op de basisschool en gaat verder op de middelbare school. Om in de toekomst deel uit te maken van de werkende bevolking, moeten mensen steeds opnieuw bijleren. Globalisering is daarom een zeer relevante trend in het onderwijs. Vervolgopleidingen moeten hun programma’s aanpassen op de behoeften van mensen van uiteenlopende leeftijden en voorgeschiedenissen. Het leren moet nog meer maatwerk worden. Een uitspraak van Seneca uit 45 na Chr. blijkt dan opeens verrassend actueel: ‘Non scholae sed vitae discimus’ (Niet voor de school, maar voor het leven leren wij).

Een ander punt waar basisscholen al vroeg mee moeten beginnen, is het aanleren van een milieubewuste houding bij de leerlingen. Milieuproblematiek is per definitie een mondiaal probleem en is en blijft een onderwerp dat iedereen aangaat. Het vroeg bewust maken van de eigen invloed op het milieu is een taak van het basisonderwijs. Het voortgezet onderwijs moet hierop voortbouwen en leerlingen bewust maken van de maatregelen die zij zelf op dat moment en in de toekomst kunnen nemen om te zorgen voor de aarde. Ook hoge scholen moeten zich hierin verdiepen, omdat studies en opleidingen die te maken hebben met het behoud van het milieu een grotere plek in zullen gaan nemen.

De ontwikkelingen in de informatie- en communicatietechnologie zullen een grote rol moeten gaan spelen in het onderwijs. Leerlingen moeten leren op een verantwoorde wijze om te gaan met de grote hoeveelheid – veranderende – informatie waar zij elke dag mee te maken krijgen. De basisschool moet leerlingen in een vroeg stadium wegwijs maken in een wereld waarin niet alles wat geschreven of gezegd wordt klopt, en leerlingen leren hoe zij daarin keuzes kunnen maken. Basisscholen, middelbare scholen, vervolgopleidingen, hbo’s en universiteiten moeten een doorlopende leerlijn ontwikkelen waarin deze vaardigheden steeds terugkomen op een hoger niveau.

 

Gevolgen globalisering

 

Ik adviseer mijn leerteam om deze trend verder uit te werken.

Globalisering is niet voor niets als eerste trend genoemd in college. Deze trend heeft invloed op alle andere trends. Door globalisering wordt de kloof tussen rijke en arme mensen duidelijker, doordat mensen nog makkelijker en sneller met elkaar in contact komen. Globalisering kan er ook voor zorgen dat meer mensen zich bewust worden van deze kloof en zich in gaan zetten om deze kloof te dichten. Duurzaamheid wordt een onderwerp dat wereldwijd met behulp van samenwerking op mondiaal en individueel niveau aangepakt moet worden. De nieuwe media maken het mogelijk dat wereldwijde problemen en oplossingen gedeeld kunnen worden en indien nodig bestreden of uitgevoerd. Door aandacht voor de maatschappelijke onrust en het leren begrijpen en accepteren van verschillen op mondiaal niveau kan de wereld een prettige plek blijven om te wonen. Aan de andere kant moeten mensen het gevoel behouden dat zij invloed hebben op hun eigen leven en dat hun privacy niet beschadigd raakt door de mondialisering. Mensen moeten zich bewust zijn en blijven van de privé ruimte van alle burgers.

Mijn groepsleden van The Powerups hebben mijn trendanalyse over globalisering beoordeeld. Deze beoordeling is te vinden op Google Drive.